Onderzoek naar stedelijk sound design
Hoe kan geluid bijdragen tot kwalitatieve stadsontwerpen en -planning? Hoe en in welke vorm gebeurt dit? Het onderzoek van Caroline Claus focust op de ontwikkeling van een methode voor een kwalitatieve geluidsbenadering bij regionale projecten rond stadsplanning en -ontwerp. Ze licht toe:

Ik gebruik de avant-garde output en experimentele samenwerkingen van onafhankelijke elektronische muzieklabels, alsook de akoestische ecologie van Augoyard & Torgue (2005) als een conceptuele en methodologische basis voor een participatieve ontmanteling en herdefiniëring van de collectieve toe-eigening van akoestische territoria.
Begrippen als “technoruimtelijkheid” en “geluidsbeleving” worden gebruikt om een dialoog op te starten over de complexe samenstelling van stedelijke ruimten met de verschillende culturen en groepen die in veranderende stedelijke gebieden wonen. Ik vertaal technostrategieën in geluidskunstprojecten om de mensen attent te maken op de akoestische ecologie van wijzigende stadsomgevingen en om hen ertoe aan te zetten stadsruimten op een andere manier te gebruiken. Samen met een multidisciplinair team van experten ontwikkel ik artistieke methodologieën om een nieuwe kijk op planning en ontwerp van akoestische territoria te bevorderen. De daaruit voortvloeiende praktijken kunnen didactisch, provocerend, poëtisch, sociaal bewogen of een combinatie hiervan zijn.

Via een participatief mapping project verzamel ik gegevens en ideeën bij de deelnemers en breng deze in kaart. Voor de akoestische verkenning van het landschap gebruik ik nieuwe mobiele media zoals stereofonische technologieën en geolokalisatie, omdat deze middelen directe communicatie en de simultane ervaring van virtuele en reële ruimten mogelijk maken. Dankzij deze tools kan men nieuwe invalshoeken en nieuwe observatielagen toevoegen aan de onderzochte werkelijkheid.
Een van de doelstellingen van de publieksparticipatie is om de geluidservaringen van het geobserveerde gebied te delen en te bespreken en om nieuwe, alternatieve perspectieven te openen op het landschap, de architectuur en het typische sociale leven in dat gebied. Dergelijke participatieprojecten die een geobserveerd gebied in kaart brengen dienen ook om toekomstige ontwikkelingen van dat gebied te bevorderen. De resulterende geluidskaarten worden met name gebruikt als inspiratiebron voor strategieën en tactieken voor stadsplanning en landschapsontwikkeling.

IN RESIDENTIE Q-O2 (Voorstel):
Praktijkonderzoek (project) naar participatieve verkenning van één of twee stadsontwikkelingzones vanuit het standpunt van een “geluidsbeleving”. Tijdens mijn verblijf in Q-O2 zou ik willen verder werken aan de ontwikkeling van een alternatieve kwalitatieve methode –een nieuwe visie – om verschillende akoestisch-ruimtelijke kwaliteiten te herkennen en voor te stellen door:

• elementen die ter sprake kwamen bij vorige discussies, projecten en debatten te onderzoeken,
• een participatieve benadering te verfijnen op basis van kennis en expertise op het vlak van (plaatselijke) stadsontwikkeling,
• een installatie in situ te creëren waar mensen (toekomstige) soundscapes kunnen ervaren en beluisteren op basis van veldopnames en het gebruik van (locatie-gebaseerde) kaarten,
• een tekst te schrijven die mensen in staat stelt de voorgestelde kennis te kopiëren en erop voort te bouwen voor een beter begrip van geluidservaringen, inclusief de geluiden en ruimten die relevant zijn voor elke kaart,
• de mogelijkheden te onderzoeken om de observatieresultaten te integreren in de ontwerppraktijk – in casu creatieve strategieën, tactieken en tools voor landschapsarchitectuur,
• de sociale en stedelijke kennis over geluidservaringen en omgevingen uit te diepen,
• de rol van het geluid te onderzoeken als interactiemedium om burgers aan te moedigen en in staat te stellen om burgerinitiatieven voor zelforganisatie op te zetten en/of eraan deel te nemen,
• verschillende invalshoeken/perspectieven uit te werken om de benadering te ontwikkelen,
• methodes uit te testen zoals workshops met inwoners en collectieve registraties van dagelijkse geluidservaringen.

Functionele concepten aan de hand van experimentele elektronische muziek.
Het creëren van een stedelijke geluidsbeleving zonder voorafgaand de socioculturele context te bestuderen kan problematisch zijn. Met het oog op het ontwerpen van nieuwe geluidservaringen  moeten we allereerst inzicht krijgen in de stedelijke wereld van geluiden. Tijdens mijn residentie in Q-O2 zal ik eerst en vooral de manier bestuderen waarop mensen geluid gebruiken om de ruimte rondom hen te interpreteren,  meer bepaald in openbare ruimten langs de L28 in Molenbeek, een nieuwe zone aan de rand van de stad.  Ik zal hierbij vernieuwende methodieken gebruiken om de individuele perceptie van soundscapes te identificeren. Door gebruik te maken van het concept van geluidsbeleving zal ik proberen te verklaren hoe mensen individueel geluiden plaatsen en genereren in de openbare ruimte langs de L28 (Simonis – West). Via de ontwikkeling van functionele concepten die gebruikt worden voor experimentele elektronische muziek, zal ik conceptuele systemen bestuderen met het oog op nieuwe geluidsbelevingen binnen een grootstedelijk landschap.
22/01 (14  u – 17  u): Open studio # 1 > Notities van op het terrein over geluidsbeleving
Geluidsexploratie in situ: Debat over geluidsbeleving: open vraaggesprekken, interactieve observatie met de Expert Talk residenten: open vraaggesprekken met experts en actoren die een sleutelrol spelen (stedenbouwkundigen, ontwerpers, planners.)
29/01 (14  u – 17  u): Open studio # 2 > Schetsen – Grafische voorstelling
Analyse en ontwerp: analyse en synthese van de observaties op 28/01: bezoek colloquium Metropolitan Landscapes (T&T) Ontwikkeling van conceptuele systemen
5/02 (14  u – 17  u): Open studio # 3 > Voorstellen van mogelijke geluidsbelevingen
Risographic studio work. Resultaat: kaart met mogelijke geluidsbelevingen langs de L28